WİLSON İLKELERİ

1918 yılının başında, tüm uluslarda savaşa karşı bıkkınlık ve barış özlemleri açıkça görülüyordu. Milyonlarca insan ölmüş, açlık ve sefalet tüm Avrupa’yı etkilemişti.

1. Dünya Savaşı’nda ise hangi tarafın kazandığı kesin belli olmamakla beraber, savaş uzadıkça İtilaf devletlerinin kazanacağı görülüyordu. 1917 yılında Almanya ve Avusturya’nın barış girişimleri ile İtilaf devletlerinin barış koşullarını ağırlaştırmak istemeleri yüzünden başarılamamıştı. İşte bu ortam içerisinde Başkan Wilson, barışın esaslarını saptayan "14 Nokta" sını açıkladı.

Daha sonra eklenenlerle birlikte 27’ye ulaşan bu noktalar, 11 Şubat’ta Wilson’un bir konuşmasında, devletlerin yeni topraklar kazanamayacakları, savaş tazminatı alınamayacağını açıklanmasıyla özet olarak şu esasları belirliyordu:

* Barış antlaşmaları açık olacak.

* Karasuları dışında, savaş ve barışta denizlerde mutlak serbesti bulunacak.

* Uluslararası bütün ekonomik engeller kaldırılacak ve eşitlik sağlanacak.

* Ülkelerin silahlanmayı bırakıp, yalnızca iç güvenlikleri seviyesine indirilmesi için karşılıklı garanti verilecek.

* Sömürgeler üzerindeki isteklerin serbestçe ve tam yansızlıkla incelenerek, bu bölgeler halkının çıkarların göz önünde tutularak sonuca bağlanması sağlanacak.

* İşgal edilmiş Rus toprakları boşaltılacak ve Rusya’ya kendi gelişmesini sağlaması için her tür imkan verilecek.

* Belçika’nın egemenlik haklarına dokunulmaksızın, boşaltılıp yeniden kurulacak.

* İşgal edilen Fransız topraklarının boşaltılıp, Almanya’nın 1871 yılında Alsas-Loren’i almakla yaptığı hatanın düzeltilmesi, yani bu toprakların tekrar Fransa’ya geri verilmesi ve barışın garanti altına alınması sağlanacak.

* İtalyan sınırları ulusal esaslara göre düzeltilecek.

* Romanya, Sırbistan, Karadağ topraklarının boşaltılması- Sırbistan’a denizden serbest bir kapı verilmesi, Balkan devletlerinin ilişkilerinin ulusallık bakımından, tarihsel esaslara göre dostça düzenlenmesi, Balkan devletlerinin siyasal ve ekonomik bağımsızlıkları ve sınırlarının dokunulmazlığı için uluslararası garantiler verilmesi sağlanacak.

OSMANLILARLA İLGİLİ MADDELERİ
1- Osmanlı İmparatorluğu’nda, Türklerin oturdukları bölgelerin bağımsızlığının sağlanması;
2-Türk egemenliği altında bulunan diğer uluslara da özerk bir gelişme için tam ve engelsiz bir fırsatın sağlanması (Ermenistan ve Kürdistan’ın kurulması ile ilgili madde);
3-Boğazlar’ın uluslararası garanti altında bütün devletlerin ticaret gemilerine açılması sağlanacak.

* Denizden bir kapısı bulunan bağımsız bir Polonya kurulacak.
* Büyük ve küçük ulusların, siyasal bağımsızlıklarının ve toprak bütünlüklerinin karşılıklı güvenliğinin garanti altına alınması amacı ile bir millet teşkilatı kurulacak.