MALİYE NEZARETİ

Devletin para işleriyle meşgul olan idarenin unvanı idi.

Başındaki memura "Maliye nazırı" adı verilmiştir. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan bir süre sonra maliye işleri "Defterdar" adını alan bir görevlinin sorumluluğuna verilmiş ve maliye işlerine bakan idareye de "Bab-ı Defteri" denilmiştir. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra bütün devlet işlerinde ıslahat başlatan II. Mahmud zamanında, maliye teşkilatı değiştirilerek "şıkk-ı evvel defterdarı"nın idaresinde, Hazine-i Amire ve ayrı bir defterdar idaresinde de Mansure hazinesi olmak üzere üçe ayrılmıştır. Bu üçler idare arasında çıkan anlaşmazlık yüzünden para işlerinin ayrı ayrı olarak üç elden idaresi kabil olamayacağı anlaşıldığı için (1835 Eylül), sonunda şıkk-ı evvel defterdarlığı kaldırılarak "Hazine-i Amire Defterdarlığı" kurulmuştur. Bundan amaç para yüzünden defterdar ile nazır arasındaki anlaşmazlığa son vermektir. Fakat bu da arzu edilen sonucu vermediğinden Darphane Nezareti, Mansure defterdarlığı ile birleştirilmek suretiyle bütün mali işlerin bir elden idaresi kararlaştırılmış ve defterdarlık unvanı kaldırılarak "Maliye Nezareti" adı ile yeni bir nezaret kurulmuştur (1838).