DERNE SAVAŞLARI

Osmanlı-İtalyan Savaşı’nda (1911-1912) Derne’yi ele geçirmek için Osmanlılarla yapılan savaş (18 Ekim 1911).

İtalyanların 1911’de Trablusgarb’a yaptıkları saldırı 16 Ekimde Amiral Presbitero tarafından Derne’ye yapılan çıkarmayla başladı. Bölgenin savunmasını yöneten Ethem Paşa’nın kurmaylığını üstlenen Kolağası Mustafa Kemal Bey, İtalyan çıkarmasını durdurmak üzere Derne Cephesi Komutanlığı’na getirildi. 200 kadar Bedevi askeriyle ve yalnız piyade tüfeği gibi hafif silahlarla, Amiral Presbitero’nun çıkarma birliklerini püskürtmede başarı gösterdi. Ancak Derne’nin yerli halkı kasabanın İtalyan bombardımanı yüzünden yıkıntıya uğramasını ve sivil halkın sıkıntıya düşmesini istemediklerinden Mustafa Kemal Bey 17 Ekim gecesi Derne’yi boşaltarak şehrin çevresindeki tepelere çekilmeyi uygun gördü. Burada bir yıl kadar kalan Mustafa Kemal Bey yerli Arap ve Bedevilerden meydana getirdiği küçük birliğiyle İtalyanların Derne’den çevreye yayılmalarına engel oldu.

İtalyanların Libya’yı tamamen işgal etmeleri çok uzun sürdü. Bingazi’deki Osmanlı garnizonundan Enver ve Nuri (Conker) beyler, Sunisi mücahitlerini teşkilatlandırarak, direnişe aktif olarak katıldılar.

Osmanlı idaresi Balkan Savaşı sebebiyle, güç durumdaydı. Bu yüzden 18 Ekim 1912’de Lausanne’da Ouchy şatosunda imzalanan antlaşmanın 2. maddesi gereğince, Libya’yı İtalyanlara teslim etmek zorunda kaldı.