VİYANA KUŞATMALARI

I.Viyana Kuşatması:

Sultan Kanuni Süleyman’ın Eylül 1529’da yaptığı kuşatma.

Macar Kralı II. Lajos’un yerine getirilen Erdel Voyvodası Janos Zapolya, Osmanlılar tarafından da destekleniyordu. Janos’un kral olmasından sonra Osmanlı Ordusu Macaristan’dan çekildi. Fakat Janos’u istemeyen Macar beyleri Alman İmparatoru V. Şarlken’in kardeşi Ferdinand’ı kral seçtiler. V. Şarlken, Ferdinand’ı Macar Kralı tanıdığı gibi Janos’u da asi ilan etti. Ferdinand, Budin üstüne yürüyerek kaleyi ele geçirdi. Yenilgiye uğrayan Janos, Leh Kralının yanına sığındı. Ferdinand, Kanuni’ye başvurarak Belgrad, Sirem ve Bosna’nın bir kısmı dahil olmak üzere, Macaristan’ın bazı bölgelerinin vergi vermek şartıyla kendisine bırakılmasını istedi.

Osmanlı Devleti bu isteği kabul etmediği gibi Budin’in Janos’a geri verilmesini istedi. Kanuni, Macaristan’daki bu olayları önlemek için Viyana üstüne yürümeye karar verdi. 10 Mayıs 1529’da İstanbul’dan hareket eden Osmanlı ordusu 5 Eylülde Budin Kalesi önüne geldi. Kale 8 Eylül günü teslim alındı. Kral Janos, Kanuni tarafından 12 Eylülde tekrar Macar Kralı olarak tahta çıkarıldı. Kuşatma 26 Eylülde başladı. Ferdinand Viyana’yı koruyabilmek için komşu devletlerden de yardım istemişti. Kalenin teslimini isteyen Kanuni red cevabı alınca Viyana Kalesi’ne karşı şiddetli hücuma geçti. Ancak mevsim şartları, yolların elverişsizliği sebebiyle ağır kuşatma topları kale önüne kadar getirilemedi.

Kale yeteri kadar tahkim edilemediğinden yapılan saldırılardan sonuç alınamıyordu. Kışın şiddetlenmesi ve erzak sıkıntısının da artması sebebiyle Kanuni Sultan Süleyman 15 Ekimde kuşatmayı kaldırdı.

II. Viyana Kuşatması:

14 Temmuz 1683’de Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın yaptığı kuşatma.

Avusturya İmparatoru’nun baskısı sebebiyle Osmanlılara sığınan Orta Macar Beyi Thoköly İmre, sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’yı Avusturya’nın elinde bulunan Orta Macar Kalelerini geri almaya teşvik etti. Bunun üzerine Varad beylerbeyi Hasan Paşa, Orta Macaristan’a ait kaleleri geri alarak Thoköly’e verdi. Ancak Avusturya İmparatoru Leopold bu kaleleri geri alınca Osmanlı Avusturya münasebetleri bozuldu.

Sadrazam Kara Mustafa Paşa Avusturya’ya karşı savaş açılmasına taraftardı. Fakat Padişah IV. Mehmed savaşa taraftar olmadığı için Yeniçeri Ağası Bekri Mustafa Paşa aracılığı ile yeniçerileri kışkırttı. Avusturyalılar ile Yanık Kalesi Osmanlılara verilmesi şartıyla anlaşma yaptı, Avusturya bu isteği kabul etmeyince 6 Ağustos 1682’de savaşa karar verildi. Avusturya İmparatoru Leopold Osmanlı Devleti’yle savaşmak istemiyordu. Fakat savaş kesinleşince, Papalık, İspanya, Venedik ve Lehistan’dan yardım istedi.

IV. Mehmed ve sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Nisan 1683’de Edirne’den hareket etti. Osmanlı ordusu o zamana kadar sefere çıkmış olan orduların en kalabalığıydı. Serdar-ı ekrem tayin edilen sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın amacı Viyana’yı alarak büyük bir ün sağlamaktı. Osmanlı ordusunun Viyana üzerine yürüyüşü Avrupa’da, özellikle Almanya’da büyük bir heyecan yarattı. Avusturya İmparatoru Leopold şehirde savunma kuvveti bırakarak Lenz kasabasına çekildi. 14 Temmuz 1683’de Viyana önüne gelen Osmanlı ordusu şehrin teslimini istedi. Ancak şehir teslim edilmeyince kuşatma başladı.

I.Viyana kuşatmasında olduğu gibi bu seferde de orduda büyük toplar yoktu. Şehir birkaç koldan sarıldı. Fakat Viyana’ya Avrupa’nın birçok yerinden yardım gelmeye başlamıştı. Osmanlı ordusunda erzak sıkıntısı baş gösterdiğinden yemsizlik yüzünden ordudaki hayvanlar ölüyordu. Mustafa Paşa 26 Ağustos 1683’te yaptığı bir saldırıyla bazı tabyaları ele geçirdi. Ancak bir taraftan Kırım Hanı Murad Giray’ın Mustafa Paşa’ya duyduğu kin sebebiyle, Jan Sobieski kumandasındaki müttefik kuvvetlerin Tuna’yı geçmesine göz yumması, diğer taraftan Budin beylerbeyi İbrahim Paşa’nın Jan Sobieski’ye yenilmesi, vezir Sarı Hüseyin Paşa kuvvetlerinin dağılması ve Kırım kuvvetlerinin yardıma gelmemeleri yüzünden genel bir bozgun başladı. Mustafa Paşa Yanık Kalesi’ne çekildi.

II.Viyana bozgununun haber alan IV. Mehmed, Belgrad’dan Edirne’ye döndü. 29 Ekimde Estergon Kalesi düşmanın eline geçti. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa IV. Mehmed’in emriyle Belgrad’da idam edildi.