MORA
Yunanistan’ın güneyinde, Orta Yunanistan’a 6,3 km. genişliğinde Korent berzahıyla bağlı yarımada.
1392’de ilk defa Evranos Bey komutasında bir Osmanlı Ordusu Mora’da göründü. Bazı önemli mevkileri zapteden Evranos Bey, Nerio’yu Osmanlı Devleti’ne haraç vermek ve gerektiğinde asker göndermeye mecbur etti. 1394’te Timurtaş Paşa Mora’ya bir akın yaptı. 1396’da Niğbolu Zaferi’nden sonra Yakup Paşa ve Evfanos Bey 50.000 kişilik bir kuvvetle Mora’ya giderek başta Argos olmak üzere birçok kaleyi ele geçirdiler.
1423’te II. Murad’ın emriyle harekete geçen Atina Dukası I. Antonio’yu da maiyetine alan Turahan Bey, Germe Hisar’ı düşürdükten sonra Mora içlerine girdi. Mystra, Gardiki ve Lontari gibi kaleleri ele geçird.: Turahan Bey 1431’de ikinci defa Mora’nın kuzey topraklarında görüldü. Konstantin Osmanlı tenlikesini Georgeos Phantantzes’in elçiliği sayesinde atlattı.
Sultan II. Murad, 1446 yılında Mora seferine çıktı. Aralık ayında Hexamilion surları düştü. Konstantin ve kardeşleri Mora içlerine kaçarken Turahan Bey onları kovalamakla görevlendirildi. Turahan Bey, yarımadadan zengin ganimetlerle geri döndü. Bunun üzerine Paleologoslar, Osmanlıların daha önce reddettikleri tekliflerini kabul ederek, barış yaptılar.
Daha önce Mora’ya yerleşen Arnavutların ayaklanması üzerine Sultan Fatih Mehmed, Turahan Beyzade Ömer Bey’i Mora üzerine gönderdi. Ömer Bey asi Arnavutları yola getirdi. Böylece Mora despotları, Osmanlı Devleti’nin kesinlikle denetimine girmiş oldular. Osmanlı hakimiyetinden kurtulmak isteyen Paleologoslar, 1458’de Ege Denizi’ne kadar uzanan Papalık filosuna güvenerek antlaşma şartlarını bozdular. Bunun üzerine Fatih, Mora’ya yeniden sefere çıktı. Bu seferde Patras da dahil yarımadanın önemli mevkileri ve kaleleri zaptedildi. Yeni fethedilen topraklar Teselya ile birleştirilerek ayrı bir sancak haline konduktan sonra Ömer Bey’e verildi.
Fakat Ömer Bey, Mora konusunda Fatih’in ondan beklediği başarıyı gösteremedi. Bu gelişme, Fatih’in 1460’da Mora’ya yeniden gelmesine sebep oldu. Mora kesinlikle Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katıldı. Mora Sancağı’na ilk Osmanlı sancakbeyi olarak Zağanos Mehmed Paşa tayin edildi. Rumeli beylerbeyiliğine bağlı bir sancak olarak 109 zeamet ve 342 tımardan ibaret olan Mora Sancağı, daha sonra müstakil bir eyalet haline getirildi. Bu eyalet altı sancaktan meydana geliyordu. Bu sancaklar Mizistre, Ayamavra, İnebahtı, Karlıili, Patras ve Manya idi. Eyaletin merkezi ise önceleri Gördes, daha sonraları ise Lontari ve Anaboli şehirleri olmuş, Osmanlı hakimiyetinin son zamanlarında da Trabliçe’ye taşınmıştı.
Mora’nın kesin olarak fethinden sonra Anadolu’dan göçen pek çok Osmanlı ailesi bu ülkenin kale, şehir ve köylerine yerleştirilmiştir. Mora’nın tarihi bundan sonra 1686’ya kadar birinci Osmanlı hakimiyeti devresi, 1686-1715 son Venedik hakimiyeti devresi, 1715-1821 ikinci Osmanlı hakimiyeti devresi, 1821-1827 ayaklanma ve Yunanistan Krallığı gibi bölümlere ayrılır.
Mora, 1699 Karlofça Antlaşması ile Venedik’e bırakılmıştır. Edirne Antlaşması ile (1829) Yunanistan bağımsızlığını kazanınca Mora Yunanistan toprakları içinde kaldı.