YILDIZ MAHKEMESİ

Midhat Paşa’nın 7 Haziran 1881’de yargılanmasını üstlenen mahkeme.

Midhat Paşa, Abdülaziz’in ölümünden beş yıl sonra bu ölümün müsebbibi olarak yargılanmıştır. Sultan Abdülaziz’in ölümü içte ve dışta büyük yankılara sebep olmuş, öldürüldüğü veya intihar ettiği hususu tam bir açıklığa kavuşmadan kapanmıştır.

Ancak olaydan beş yıl sonra saraydan çıkma Pervin Felek Hanım’ın ifşaatı ve Abdülaziz ailesinin davacı duruma geçmesi üzerine bir tahkik heyeti kurulmuş, bu heyet o sırada İzmir’de sürgünde bulunan Midhat Paşa’nın getirilerek mahkeme edilmesine karar vermiştir.

Bu davanın adliye sarayında ve kanunen yetkili bir ceza mahkemesinde görülmeyip Yıldız’daki Malta Köşkü yakınında kurulan bir çadırda görülmesi keyfiyeti, bütün dünyada yankılar uyandırmış, belki de meşru olabilecek bir mahkemeyi dünya kamuoyunda şaibeli bir duruma getirmiştir.

Meşrutiyet yönetiminin takipçilerinden biri olan Midhat Paşa İzmir’de kendisini almaya gelen polislerden kaçarak Fransız konsolosluğuna sığınmıştı. Babıali’nin baskısı üzerine Fransa Midhat Paşa’yı teslim etmek zorunda kalınca Midhat Paşa İzmir’den İstanbul’a getirilerek diğer zanlılarla birlikte yargılanmaya başlandı. Bunların başlıcalarını sadrazam Mütercim Rüşdü Paşa, Damad Mahmud Celaleddin Paşa, Damad Nuri Paşa, Sultan Aziz’in mabeyncilerinden Fahri, Namıkpaşazade Ali, Miralay İzzet ve Binbaşı İzzet olmak üzere 15 kadardı.

Mahkemeye devrin önde gelen hukukçularından Sururi Bey başkanlık ediyordu. Yardımcısı Hristoforidi Efendi idi. Latif Bey savcı durumunda idi. Yargılanma sonunda Midhat Paşa, Mahmud Celaleddin Paşa ve Nuri Paşa idama mahkum edildiler. Sarayda toplanan 25 kişilik özel bir kurulda 15 kişilik bir çoğunlukla idam kararları onaylandı. Ancak II. Abdülhamid bunu süresiz hapse çevirdi. (28 Temmuz 1881).