SULTANAHMED CAMİİ

Sultan I. Ahmed tarafından Bizans Hipodromu’nun doğu kenarı üzerinde, mimar Sedefkar Mehmed Ağa’ya yaptırılan cami.

Sultanahmed adı ile anılan bu cami Osmanlı mimarlığının en büyük ve en güzel eserlerinden biridir. Yapı 1609’da başlamış ve 1616’da bitmiştir.

Caminin önünde 28 sütunun taşıdığı 30 kubbeli revaklarla çevrili dörtgen şeklinde bir avlu vardır. Avlunun ortasında altı sütunlu ve altı köşeli şadırvan yer alır. Caminin 16 şerefesi vardır. Ana yapıyı kuşatan dört büyük minare üçer şerefeli, ön cephesinin köşelerindeki diğer iki büyük minare de ikişer şerefelidir. Orta kubbeyi dört yarım kubbe, yarım kubbelerin kendilerini ise daha küçük üçer yarım kubbe taşır. Kare şeklinde bir alanı örten büyük orta kubbe ile dört yarım kubbenin köşelerinde kalan boşluklar zarif bir şekilde ufak kubbelerle doldurulmuştur.

Sultanahmed Camisi, bu görünüşü ile Osmanlı camilerinin klasik örneği olan Şehzade Camisi’ne ait planın daha büyük bir ölçüde uygulanmasıyla yapılmıştır. Caminin orta büyük kubbesi kareye çok yakın dörtgen bir plan üzerine kondurulmuştur. Sütunlar, daha önceki İstanbul camilerinde olduğu gibi, çok köşeli olmayıp silindir şeklinde ve olukludur. Üç tarafta alçak sütunların taşıdığı bir galeri vardır. Duvarlar birinci kat kemerlerden üst pencerelere kadar mavi ve yeşil süslerle bezeli beyaz çinilerle kaplıdır. İki şamdan arasındaki mihrapta Kabe’den gelme bir siyah taş bulunmaktadır.

Mehmed Ağa, Şehzade Camisi’nin planını almakla dış kompozisyon bakımından ana çizgileri ile klasik örnek dışına çıkamamış, fakat yapının iç kısmına yeni bir anlam kazandırabilmiştir. Nitekim orta kubbenin taşınması iç kısımda çok daha başarılıdır. Büyük kubbeyi taşıyan dört sivri kemerle dört pandantif ve onları omuzlayan silindir şeklindeki dört kalın sütun ölçü ve çap bakımından Türk mimarlığının ince ve olgun zevkinin güzel bir örneğini verir.

Sultan I. Ahmed Camii’ndeki çiniler çeşit ve sayı bakımından Topkapı Sarayı’ndan sonra İstanbul yazıları Ahmet Kasım tarafından yazılmıştır.