İSTİBDAT DEVRİ

Sultan Abdülaziz’in saltanatı zamanında 1870’den itibaren başlayan ve II. Abdülhamid’in padişahlığı süresince devam eden mutlakiyet rejiminin adıdır.

II. Abdülhamid devrinde "istibdat" adı verilen şahsi yönetim, Meclis-i Mebusan’ın süresiz kapatıldığı 13 Şubat 1878’den II. Meşrutiyet’in ilanına yani 23 Temmuz 1908’e kadar devam etti.

30 yıl 5 ay 9 gün devam eden bu zaman içerisinde II. Abdülhamid, siyasi ve kanuni hakları kaldırmak için yeni kanun çıkarılması teşebbüsünde bulunmadığı gibi, bu hakları koruyan kanunların da yürürlükten kaldırılması için teşebbüste bulunmadı. Buna rağmen hürriyetleri baskı altında tuttu, özellikle Meclis-i Mebusan’ı süresiz olarak kapattıktan sonra, ilk işi basın hürriyetini kaldırarak ağır sansür koymak oldu. Kendi yönetimini benimseyen bir kısım gazete sahipleri ve gazetecilere çıkarlar sağladı. Mizah gazeteleri ve karikatür yayımı yasaklandı. Toplanma hürriyeti yok edildi. Hatta devlet adamlarının birbirlerinin evlerine gitmeleri bile yasaklandı. Hükumetin yetkilerini büyük ölçüde şahsında topladı. Kurduğu hafiye teşkilatı ile devlet memurları arasında tam bir korku ve endişe havası estirdi.

II. Abdülhamid, Meclis-i Mebusan’ın tüm yetkilerini şahsında topladı. Hal’inden sonra 23 Temmuz 1908’de ilan edilen İkinci Meşrutiyet’le istibdat devri kapandı.