BÖLÜKBAŞI

Osmanlı askeri teşkilatında ağa bölüklerinin kumandanlarına mülki teşkilatta da çeşitli grupların başkanlarına verilen ad.

Bölükbaşı atlı olup, atlarının sol tarafına bir demir gürz ve bir kalkan asılıydı. Padişahlar camiye giderken Bölükbaşları, süslü elbiseler ve başlarına da değerli taşlarla işlenmiş başlık giyerler, ellerinde mızrak gibi uzun kamışlar tutarak alaya katılırlardı. XVI. yüzyılda ağabölüğü Bölükbaşlarının mevcudu 58 olup gündelikleri 9 akçe idi. Zamanla mevcutları ile birlikte gündelikleri artmıştır.

Bölükbaşları, kale muhafızlığı göreviyle ve 8.000-15.000 akçe dirlikle tımara çıkarlardı.

Yeniçeri Ocağı’ndaki bölükbaşılarından başka kapıkulu süvarisinin bölükleri dışındaki bölüklerin kumandanlarına ve sarıca sekban, levend, tüfekçi denilen kapı halkı teşkilatının başında bulunanlara da bölükbaşı denirdi.