BALIKESİR KONGRESİ (26 TEMMUZ 1919 – 31 TEMMUZ 1919)

Osmanlı Devleti’nin Almanya ve Avusturya- Macaristan ile birlikte katıldığı Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması üzerine, 30 Ekim 1918’de galipler adına İngilizlerle Mondros Mütarekesi’ni imzalandı. Mütareke hükümlerine göre, galipler, imparatorluk topraklarının önemli gördükleri yerlerini işgal hakkına sahip olmuşlardı. İstanbul hükumetinin çaresizliği vatan topraklarının yer yer elden çıkması ile esaret karşısında Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i İlhak gibi cemiyetler, karşı koymaya çaba gösterdiler. Küçük kuruluşların biraraya getirilmesi, bir kuvvet alarak işgale ve esarete karşı koyacak gücün sağlanması yönünden gerekliydi. Bu amaçla, Ege bölgesinde, Ayvalık, Soma, Kırkağaç, Akhisar, Sındırgı, Bandırma, Gönen, Edremit ve Burhaniye’den seçilen delegeler, Balıkesir Müdafaa-i Hukuk’un öncülüğünde Balıkesir’de biraraya geldiler.

Balıkesir Kongresi, 26 Temmuz 1919’da açıldı ve Kongre başkanlığına eski Balıkesir mutasarrıfı Hacim Muhiddin Bey (Çarıklı) seçildi. 31 Temmuz 1919 gününe kadar süren kongrede şu kararlar alındı:

1-Kongrenin gayesi vatanın kurtuluşudur.

2-İşgalci Yunan’a karşı mücadele açılacak ve bu mücadele sürdüğü müddetçe seferberlik şartları uygulanacaktır.

3-Gayeye ulaşmak için hareketi yönetecek bir merkezi heyet kurulacaktır.

4-Mevzii olan çetecilik terkedilerek düzenli birlikler ile işgalci düşman vatan topraklarından atılacaktır.

Kurulan merkezi heyet başkanlığına Hacim Muhiddin Bey’i seçen Kongre, ikinci toplantısını 15 gün sonra Alaşehir’de yaptı. 16 Ağustos 1919’da başlayan Alaşehir Kongresi, Manisa, Alaşehir, Gördes, Demirci, Uşak, ödemiş, Bozdağ ve İnegöl delegelerinin de katılması ile Balıkesir Kongresi’nde alınan kararlar kabul edildiği gibi Yunan vahşeti ve işgal olaylarını incelemek için kurulmuş olan galip devletlerin araştırma komisyonu başkanı General Milne’ye bildirilmesine de karar verilmiştir. Kongre’de ayrıca Sivas’da toplanacak Kongre’ye delege göndermek ve diğer bölgelerin de katılmasını sağlamak gibi hususlar vardır.

Balıkesir Kongresi 13-17 Eylül, 19-29 Kasım ve 10-23 Mart tarihlerinde, üç toplantı yapmıştır. Bu toplantılarda varılan sonuç, işgale karşı koymak gayesiyle düzenli kuvvetler teşkili ile mali kaynakların sağlanmasıdır.

Balıkesir Kongresi, gerek Batı Anadolu’da gerek bütün memlekette milli kurtuluş ruhunu pekiştirmiş, düzenli milis kuvvetleriyle işgale karşı koymak fikrini kabul ettirmiştir.