III. MURAD (1546 – 1595)
Osmanlı Hanedanı’ndan on ikinci padişah.
Babası II. Sultan Selim, annesi Nur Banu Sultan’dır. Manisa’da doğdu. 1574’te babasının ölümü üzerine tahta çıktı. Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’yı yerinde bıraktı. Sokollu III. Murad’ın kızkardeşi ile evli bulunduğu için padişahın eniştesi oluyordu.
9 Mart 1576’da Fas Arap İmparatorluğu kesin şekilde Osmanlı himayesine girdi. Bu suretle Fas’taki saltanat mücadelesinden faydalanan Osmanlılar, bu ülkeyi tabiyet altına alarak Atlas Okyanusu’na dayandılar. Bu dönemde Ramazan Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Portekiz- İspanyol kuvvetlerini birkaç saat içinde yok ettiler. Ülkeye Hıristiyanları çağıran ve onlarla işbirliği yapan III. Muhammed’i Ramazan Paşa muharebe meydanında derhal öldürttü. Atlantik kıyısında başka bir Portekiz donanmasıyla karşılaşan Ramazan Paşa, bu fırsatı kaçırmadı. Sinan Reis’in kumandasındaki Türk donanmasına saldırı emrini verdi. Sinan Reis düşman donanmasını yenilgiye uğrattı; birçok Portekiz kadırgası batırıldı ve binlerce kişi öldürüldü.
Fas’ın Osmanlı tabiyetine girmesi, İspanya için bir hezimet ve Portekiz Devleti için bir son teşkil etti.
Atlantik siyaseti bu şekilde Osmanlı zaferiyle kapanırken, Orta ve Doğu Avrupa’da Osmanlılar Almanya’nın aleyhine büyük kazançlar elde ettiler. Bu kazanç, Polonya’nın Osmanlı himayesine girmesi oldu.
III. Murad devrinde Osmanlı-Venedik münasebetleri oldukça iyiydi. Birkaç defa münasebetler gerginleşti ise de savaş olmadı.
III. Murad devrinde en önemli savaş Osmanlı-İran savaşıdır. 5 Nisan 1578’de İran’a savaş açıldı. 9 Ağustos 1578’de Özdemiroğlu Osman Paşa Çıldır Savaşı’nı kazandı. 24 Ağustosta Kafkasya’nın en büyük şehri olan Tiflis fethedildi. 9 Eylülde Osman Paşa, Safevileri bu defa Koyungeçidi Meydan Savaşı’nda bozdu. Bu zafer de Osmanlılara Şirvan’ı kazandırdı.
Özdemiroğlu Osman Paşa’nın zaferleri, 11 Kasım 1578’de Birinci Semahı ve 27 Kasım 1578’de İkinci Semahı meydan savaşları ile devam etti. 11 Mayıs 1583’te Safevilere karşı Meşaleler Zaferi kazanıldı. 15 Ağustosta Revan fethedildi. Bütün Kafkasya’yı ele geçiren ve Hazar Denizi’nin batı kıyılarına sahip olan Özdemiroğlu, 22 Eylül 1585’te Tebriz’i fethederek Güney Azerbaycan’ı da aldı. Bu zaferler sonucunda Tebriz Osmanlı idaresine geçti. Kafkasya ye Batı İran’da yeni eyaletler kuruldu. 29-30 Ekim 1585 gece yarısı Özdemiroğlu Osman Paşa Tebriz yakınlarında öldü.
21 Mart 1590 İstanbul Antlaşması, 12 yıldan beri devam eden Osmanlı- İran savaşına son verdi. İstanbul Antlaşması Osmanlıların bütün fetihlerini tanıyordu.
Bu devrin en önemli iç olaylarından biri 12 Ekim 1579’da Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın öldürülmesidir. Sokollu bir divan toplantısından çıkarken muhalifleri tarafından hançerlendi. Yerine sırasıyle Damad Ahmed Paşa, Lala Kara Mustafa Paşa ve Koca Sinan Paşa sadrazam oldular. Bunların yerini de sırasıyla Damad Siyavuş, Özdemiroğlu Osman, Mesih, tekrar Siyavuş paşalar aldı. Daha sonra tekrar Sinan, Ferhad, 3. defa Siyavuş, 3. defa Sinan paşalar sadrazam oldu. III. Murad’ın ölümünde Sinan Paşa 3. defa olarak sadareti işgal ediyordu.
III. Sultan Murad 15-16 Ocak 1595 gecesi öldü. İki Osmanlıca, birer Arapça ve Farsça divan ile tasavvuf üzerine bir eser bıraktı. Şiirlerinde Muradi mahlasını kullanırdı. Cenazesi Ayasofya avlusundaki türbesine gömüldü.