GERMİYANOĞULLARI

Anadolu Selçuklularının son zamanlarında Kütahya ve çevresinde kurulan, sonradan bağımsızlığını ilan eden bir Türk beyliği.

Germiyan aşireti XII. yüzyılda Malatya dolaylarında yaşıyor, başında da Ali Şiroğlu Muzaffereddin bulunuyordu. Kütahya çevresine yerleşme tarihleri ise kesin bilinmemektedir. 1283’ten başlayarak gittikçe güçlenmişler; 1285-1290 yılları arasında Selçukluları egemenlikleri altına almış bulunan Moğollar ve Selçuklu Sultanı II. Mesud ile aralıklı olarak çekişmişlerdir. XIII. yüzyıl ortaları ve sonraki yıllarda Kütahya ve Denizli dolaylarını yurt edinmişler "beylik’ kurmuşlardır.

Beyliğin asıl kurucusu Ali Şir’in oğlu I. Yakup’dur. I. Yakup zamanında beylik hızla gelişmiş, Bizanslılarla yapılacak savaşlarda, Aydınoğlu Mehmed komutasına verilen kuvvetler Ege kıyılarına ulaşarak Burgi ve Ayasulug’u ele geçirmişlerdir. Ayrıca Yakup Bey de Menderes kıyısında Tripolis’i almış, 1309’da kuşatıp çekilmek zorunda kaldığı Akşehir’i de 8 yıl sonra zaptederek buradaki Rumları vergiye bağlamıştır.

Kesin olmamakla birlikte 1320’den sonra öldüğü sanılan Yakup Bey’in yerine, oğlu Mehmed Bey geçmiştir. Aydınoğulları, Yakup Bey’in ölümüyle Ger-miyanoğullarından ayrılmışlardır.

Mehmed Bey, Bizanslılara geçmiş bulunan Kula ve Simav gölü ve çevresini tekrar beyliğe katmış, Mehmed Bey’den sonra beyliğinin başına geçen Süleyman Şah ise, Karamanlıların baskısı karşısında Osmanlılarla anlaşarak kızını padişahın oğluna vermiştir. Kütahya ile birlikte Simav, Eğrigöz ve Tavşanlı’yı da Osmanlılara bırakıp Kula’ya çekilmiştir. Osmanlılar ise Kütahya’yı 1381 yılında Şehzade Bayezid’e sancak olarak verilmişlerdir.

1387’de Süleyman Şah’ın ölümüyle üç oğlundan, beyliğin başına geçen II. Yakup, I. Murad’ın Kosova Savaşı’nda şehit düşmesinden yararlanarak, vaktiyle düğün hediyesi anlamında Osmanlılara geçen yerleri geri almak hevesine kapılmış, fakat Rumeli’de durumu kurtaran genç Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid, Kütahya’ya gelerek Yakup Bey’le Subaşı Hisar Bey’i yakalatıp İpsala kalesine hapsettirdikten sonra 1390 yılında Germiyanoğulları ülkesini tümüyle Osmanlı ülkesine katmıştır.

Yakup Bey, 9 yıl bu kalede kaldıktan sonra 1399’da kaçarak Timur’a sığınmıştır. Ankara Savaşı’ndan sonra ise parçalanan Osmanlı Devleti’nin toprakları üstünde bütün öteki beylikler gibi Yakup Bey de kendi yerini almış ve egemenliğini tanıdığı Timur adına para bastırmıştır.

1410-1411 yıllarında Karamanoğullarının üst üste saldırılarına uğramış, 1414’de yeğeni Çelebi Sultan Mehmed’in yardımıyla Beyliği’ne sahip olmuştur. Çelebi Mehmed öldükten sonra, bir ara iki şehzadeden Mustafa Çelebi’yi desteklemek istemişse de Mustafa’nın öldürülmesi üzerine Osmanlılarla dost olma yolunu seçmiştir. Son yıllarında da Edirne’ye kadar gidip, bir veliahda sahip olmadığı gerekçesiyle ülkesini padişaha bıraktığını bildirmiştir (1429).