HALİL HAMİD PAŞA (1736-1785)

Osmanlı sadrazamı.

Babası Hacı Mustafa Efendi, annesi Zeynep Hanım’dır. İlk tahsilini doğum yeri olan Burdur’da yaptı. Babasının ölümü üzerine annesiyle Isparta’ya yerleşti. Maddi güçlükler yüzünden eğitimini yarıda bırakıp, Isparta Hacı Abidin Efendi Camii’ne imam oldu.

1762 yılında İstanbul’a gelip, Yeni Cami avlusunda arzuhalcilik yaptı. Bir süre sonra da Babıali’ye tayin edildi. Burada Raif İsmail Paşa’nın dikkatini çekerek, 1779’da Reisülküttablık’a sonra da Sadaret Kaymakamlığı’na getirildi. 1782 ‘de Sadrazam Yeğen Mehmed Paşa’nın ölümü üzerine sadrazam oldu. İki yıl dört ay bu görevde kaldı.

Bu süre içerisinde çeşitli ıslahat hareketlerine girişti. Dışardan kumaş alınmasını yasaklayarak, yerli malı kumaş ve aba giyilmesini mecbur etti. Zirai üretimi arttırmak için ordu masraflarında tasarruflara girişti. Yeniçeri Ocağı’ndan rüşveti kaldırmak istedi. Lağımcı ve Humbaracı ocaklarını, Tersane’yi ıslah ve Donanmayı takviye etti. Fransa’dan mühendis subaylar getirtti. Bunlara Hendesehane’yi açtırttı. Bu girişimler bazı insanları aleyhinde birleştirdi. Padişah I. Abdülhamid’e Paşa’nın dinsiz ve hırsız, amacının da Şehzade Selim’i padişah yapmak olduğunu belirterek şikayet ettiler. Bunun üzerine sadrazamlıktan azledilen Hamid Paşa, Mekke Şeyhülharem’i olarak Cidde ve Habeşistan Valisi tayin edildi. Ancak yolda arkasından yetişen Karakethüdazade Ali Bey tarafından Bozcaada’da başı kesilerek öldürüldü (1785).