LALE DEVRİ

III. Ahmed’in saltanatına rastlayan 12 yıl, 2 ay, 11 gün süren dönem.

Lale Devri, sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın iktidar devresini kapsar. Dönemin tek şeyhülislamı da Yenişehirli Abdullah Efendi’dir.

Dönemin anlamı savaşlardan, ayaklanmalardan bunalan İstanbul’un ve onu taklit eden diğer şehirlerin İbrahim Paşa’nın öncülüğünde, hayatın maddi zevklerinden faydalanmak istemesi, şeklinde anlatılabilir.

Bu dönemde İbrahim Müteferrika ile Yirmisekiz Çelebizade Said Efendi İstanbul’da ilk Müslüman matbaasını kurdular. On binlerce hattatın işsiz kalmaması için dini kitapların basılması yasaklandı. Ancak matbaacılık Avrupa’daki hızlı gelişmesini Osmanlı topraklarında gösteremedi. Müspet ilimlerden askerlikle ilgili bulunanlar bu dönemde ilgi gördü.

Bahçecilik ve çiçek merakı, özellikle lale sevgisi padişah dahil bütün halkı sarmıştı. Bahçelerde bine yakın lale türü yetiştirilmiştir. Bu yüzden lale dönemin sembolü olarak kabul edilmiştir. Mimarideki klasik üslup terk edilerek barok stilin izlerinin görülmeye başlandığı sahilsaraylar, yalılar, konaklar yapılmıştır. Bu değişiklik müzikte, hattatlıkta şiirde de kendini göstererek o zamana kadar kullanılan anlayış terkedilmiş ve bu eserleri anlayabilen keskin bir zümre meydana gelmiştir.

Bu gelişmeleri anlamayanlar sadrazam İbrahim Paşa’ya kinlenerek fırsat kollamaya başladılar. İran savaşı beklenilen ortamı doğurdu. Patrona Halil’in komutasında harekete geçen asiler, Kapıkulu ocaklarını da yanlarına alarak İbrahim Paşa’yı öldürdüler ve III. Ahmed’i tahttan indirdiler (28 Eylül 1730).

Yapılanların büyük bir kısmı asiler tarafından yıkılarak Lale Devri sona erdirildi.