TARİH

Toplumların geçmişteki faaliyetlerini, toplumlar arasındaki münasebetleri yer ve zaman göstererek, sebep sonuç ilişkisi içinde inceleyen bilime tarih denir.
Tarihin gözlemi, deneyi ve tekrarı yapılamaz.

TARİHİN ŞARTLARI
1-Zaman
2-Yer
3-Sebep
4-Sonuç
5-Zamanda yayılma
6-Mekanda yayılma

İSLAM TARİHİNİN KAYNAKLARI
1-KURAN-I KERİM:
Müslümanların kutsal kitabı. Kuran-ı Kerim, İslam tarihinin ana kaynağıdır.
Kuran-ı Kerim, 610 yılının Ramazan ayının 27. gecesi Cebrail tarafından Hz.Muhammed’e vahyedilmiştir.
Kuran-ı Kerim, 114 sure, 30 cüz ve 600 sayfadır.
Kuran-ı Kerim’de dün ve yarın ile ilgili bütün olaylar, Müslümanların yaşam tarzları , kısacası her şey yazılıdır.
2-HADİSLER: Hz. Muhammed’in Müslümanları aydınlatmak için söylediği sözlerdir. En önemli hadis kitabı Buhari’nin Sahih-i Buhari adlı kitabıdır.
3-BELGELER: İslam devletinin diğer devletlerle yazışmalarını içerir.
4-BİYOGRAFİLER: SİYER: Hz.Muhammed’in hayatını konu alan eserlere verilen isimdir.
MEGAZİ: Hz.Muhammed’in savaşlarını konu alan eserlere verilen isimdir.
TABAKAT: Hz. Muhammed ve çevresindeki insanların biyografilerini konu alan eserlere verilen isimdir.
5-KİTABELER, ABİDELER, SİKKELER

İSLAMİYET ÖNCESİ ARABİSTAN VE DÜNYA
ARABİSTAN
Arabistan Asya’nın güneybatısında yer alan bir yarımadadır. Kuzeyinde Suriye, doğusunda Basra Körfezi, batısında Kızıldeniz, güneyinde Umman Denizi ile çevrilidir.
Arabistan’ın üç önemli bölgesi vardır: HİCAZ, YEMEN, NECD

ARABİSTAN’DA KURULMUŞ DEVLETLER
Main, Sebe, Himyeri, Gassaniler, Nebatiler, Hire Krallığı, Tedmürlüler, Kindeliler

HİCAZ BÖLGESİ
İklim, toprak yapısı ve madenler bakımından Arabistan’ın en fakir bölgesidir.Ancak İslam’ın iki kutsal şehri Mekke ve Medine, Hicaz bölgesindedir.

MEKKE
Hz.İbrahim’in Kabe’yi inşası, oğlu Hz.İsmail ile ilgili kurban hadisesi, zemzem kuyusu , Hacerülesved taşı Mekke’nin kutsallarıdır.
Hz.İsmail soyundan gelen Adnaniler, Mekke’de uzun süre yönetime hakim olmuşlardır. Kureyş kabilesi, Adnanilerin bir koludur.
Mekke’yi idare eden Kureyş kabilesi 10 aileden oluşuyordu. Bunlardan Haşimoğulları dini ve sosyal meselelerle, Ümeyyeoğulları askeri ve ticari konularda hak sahibiydiler.
Araplarda kabilelerin başında şeyh ya da emir denilen başkanlar bulunurdu.
Arap toplumu göçebe (bedevi) ve yerleşik ( medeni- hadari) olmak üzere ikiye ayrılırdı.

MEDİNE
Medine’nin en önemli özelliği peygamberimizin mezarının orada olmasıdır.

ARABİSTAN’DA İSLAMİYET ÖNCESİ DİNLER
1-Putperestlik: Arapların en önemli putları Hubel, Lat, Menat ve Uzza’dır.
2-Sabilik: Yıldız ve gök cisimlerine tapma
3-Mecusilik: Zerdüşt inancı. Ateşe tapma
4-Hıristiyanlık
5-Yahudilik
6-Hanif: Hz.İbrahim’in tek tanrı inancı.

BİZANS İMPARATORLUĞU
Roma İmparatorluğu’nun 395’te ikiye ayrılmasından sonra merkezi İstanbul olan doğu kısmına Bizans adı verilir. Bizans’ın gerçek ismi Doğu Roma İmparatorluğu’dur. Bizans 1453’te Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır.

DİN:
Bizans’ın dini 3 esasa dayanır:
1-Antik Yunan düşüncesi
2-Helenizm ( Büyük İskender’in doğu ve batı kültürlerini karıştırarak ortaya çıkardığı arabesk kültür)
3-IV.yy.da resmi devlet dini olan Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebi

SASANİ İMPARATORLUĞU
Sasaniler, İran’da 226’da kuruldular. İslam ordularının saldırıları sonucu yıkıldılar.

DİN:
Sasanilerin dini Zerdüştlüktür. Kutsal kitaplarının ismi Avesta’dır. Avesta, Zerdüşt’ün Gotha adı verilen vecizelerinden oluşur. Zerdüştlükte iyilik tanrısı Ahuramazda (Hürmüz), kötülük tanrısı Ehrimen ile sürekli savaşır. Sonuçta Ahuramazda hep galip çıkar.

HIRİSTİYANLIK
Vahiyli dinlerin ikincisidir. Peygamberleri Hz.İsa, kitapları İncil’dir. Hıristiyanların lideri Papa’dır. Papa, Vatikan’da oturur. Rahiplerin (Papazların) önemli görevleri şunlardır:
1-VAFTİZ: Hıristiyanlar insanların günahkar olarak doğduklarına inanırlar. Bu sebeple çocuklar papazlar tarafından kutsanır. Bu törene vaftiz adı verilir. Vaftiz olmayan kişi günahkar olarak gömülür.
2-EVLENDİRME
3-ÖLÜ GÖMME
4-GÜNAH ÇIKARMA
5-AFOROZ : Bir Hıristiyanın dine ve kiliseye karşı suç işlemesi sonucu dinden çıkarılması.
6-ENTERDİ: Bir millet aforoz edilirse buna enterdi denir. Mesela tarihte İngiltere enterdi cezası almıştır.
7-ENDÜLÜJANS: Cennet tapusu. Papazlar toprak karşılığı olarak halka endülüjans belgeleri dağıtırlardı. Endülüjans sayesinde papalık büyük bir servete sahip olmuştur.
8-ENGİZİSYON: Papazlar dine karşı gelenleri engizisyon adı verilen mahkemelerde yargılarlardı. Mahkemenin cezası genellikle ölümdü. Mesela Viklif İncil’i İngilizce’ye çevirince engizisyonda yargılandı ve yakılma cezası aldı. Ancak Viklif ölmüştü ama mezarından çıkarıp yaktılar.
Rahipler XV. Yüzyıldan sonra evlenmediler. Bu durum onların toplumdan uzaklaşmalarına sebep oldu.

HİNDİSTAN
M.Ö. 1200’lerde Hindistan’a gelen Ariler sosyal yapıda büyük değişikliğe sebep oldular. Kast sitemini ortaya çıkardılar. Bu sistemde halk:
1-Brahmanlar (Din adamları)
2-Kşatriyalar ( İdari ve askeri gücü elinde tutan halk)
3-Vaysiyalar ( Ticaret ve tarımı elinde tutan halk)
4-Südralar ( Köleler), olmak üzere dörde ayrılırdı.
Kast sistemi Hindistan’ı perişan hale getirmiştir. Dört bölüme ayrılan halk birbirinden ayrı yaşamıştır. Kast sistemi Budizm’in doğmasına sebep olmuştur.

DİN:
Hindistan’da
1-Hinduizm
2-Budizm, dinleri yaygın olarak kullanılır.
Hinduizm Veda adı verilen dört kitaptan oluşur. Budizm, Buda’nın temel felsefesini anlatır. Bu felsefeye göre hiçbir canlı diğer bir canlıya zarar veremez. Bu sebeple Budistler et yemezler.
Hindistan’da beyaz inek Hindular tarafından kutsal sayılır. Müslümanlarla Hindular arasında kurban bayramında her zaman problem çıkar.

ÇİN
Dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip olan Çin, en eski medeniyetlerden biridir. Toplum, geleneklerine sıkı sıkı bağlıdır.

DİN:
1-Taoizm: Lao Tzu, bu dinin kurucusudur. Tao, Çin’e göre Allah demektir. Taocular, insanın iç huzurunun olmasına büyük önem vermişlerdir.
2-Budizm
3-Konfüçyüsçülük: Ünlü filozof Konfüçyüs, devlet, siyaset, ahlak, sosyal meselelerle ilgili önemli gelenekler ortaya koymuştur.
4-Çin, günümüzde ateist akımın etkisindedir.

JAPONYA
Büyük Okyanus’ta adalardan oluşan Japonya’da halk geleneklerine sıkı sıkı bağlıdır.
Japonlar Şinto dinine bağlıdırlar. Şintoizm’de güneşe ve Fuji Yama yanardağına tapınılır. Güneş doğarken ve batarken ibadet ederler.

ORTA ASYA
Orta Asya’da yaşayan Türkler şu dinlere inanmışlardır:
1-Gök Tanrı Dini
2-Atalar kültü ( Atalara ait olan eşyalara, fikirlere saygı duymak)
3-Şamanizm (Bir totem ve bir büyücüden (şaman) oluşan dini sistem. Şaman totemin etrafında dans ederek kötü ruhları kovar. Şaman aynı zamanda doktordur.)
4-Budizm
5-Maniheizm
6-Yahudilik
7-Hıristiyanlık
8-İslamiyet ( Türkler 10. yüzyıldan itibaren Müslüman olmuşlardır.)

HZ. MUHAMMED’İN HAYATI
SOYU: Kusay—Nizar—Maad ve Adnanoğulları—Hz.İsmail—-Hz.İbrahim—Hz.Muhammed
KUREYŞ: Adnanoğulları’ndan Fihr, Hz.Muhammed’in 10. dedesi olup kendisine Kureyş dendiği için Fihr’in neslinden gelenler bu adla anılmışlardır.
Kureyş kabilesi 12 kola ayrılır. Bunlardan Abd Menaf’ın oğullarından Haşim’in oğlu Abdülmuttalib peygamberimizin dedesidir.

ABDÜLMUTTALİB: Mekke’nin ileri gelenlerinden olup peygamberimizin dedesidir. Onun zamanında 4 önemli olay meydana gelmiştir.
1-Zemzem kuyusunun yeniden açılması
2-Oğlu Abdullah’ı Allah’a kurban adaması ( 100 deve kurban ederek oğlunu kurtarmıştır.)
3-Fil Olayı ( Kral Ebrehe’nin Kabe’yi yıkmak için filleriyle saldırması)
4-Hz.,Muhammed’in doğumu

ABDULLAH: Peygamberimizin babası olup Abdülmuttalib’in oğludur. Amine ile evlenmiştir. 25 yaşındayken, evlendikten birkaç ay sonra vefat etmiştir.

HZ. MUHAMMED’İN DOĞUMU:
Fil Olayı’ndan 50-55 gün sonra Rebiülevvel ayının 12. Pazartesi gecesi ( Miladi 20 Nisan 571) doğmuştur.
Babası o doğmadan vefat ettiği için bakımını dedesi Abdülmuttalib üstlenmiştir. Hz.Muhammed, Halime adında bir süt anneye verilmiştir. Bunun sebebi:
1-Bedevilerin yaşadığı vahaların serin olması
2-Vahalarda yaşayan bedevilerin güzel Arapça konuşmaları
Hz.Muhammed’in süt kardeşinin ismi Şeyma’dır.
Hz.Muhammed, 6 yaşında iken annesine teslim edildi. Aynı sene annesi vefat etti. Bunun üzerine peygamberimiz dedesi Abdülmuttalib ile kalmaya başladı. Ancak 8 yaşında iken dedesi vefat etti. Bunun üzerine amcası Ebu Talib onu yanına aldı.

HZ.MUHAMMED’İN GENÇLİĞİ
Hz. Muhammed gençliğinde Muhammedü’l-Emin (Güvenilir Muhammed) adı ile anılırdı. Bu unvan ona hiç yalan söylemediği için verilmişti.
Muhammedül-Emin 25 yaşında iken 40 yaşındaki Hz.Hatice ile evlendi.
Hz.Hatice, peygamberimizin ilk eşi, çocuklarının annesi ve ilk Müslümanlardan olması sebebiyle İslam tarihinde özel bir yere sahiptir.
Hz.Muhammed bu dönemde amcası Ebu Talib’i kaybedince, yeğeni Hz.Ali’yi yanına aldı. Ayrıca Hz.Hatice’nin ona hediye ettiği Zeyd b. Harise’yi kölelikten azad ederek evlat edindi.
Hz.Muhammed 35 yaşındayken Kabe’nin tamiri sırasında Hacerü’l-Esved (Kara taş)’in yerine konması için Mekkelilere yardım etti. Peygamber hırkasının içine koyduğu taşı kabile temsilcilerine taşıttı. Bu durum onun saygınlığını daha da arttırmıştır.

PEYGAMBER OLUŞU
Hz.Muhammed, putperest değildi. Hanifliği benimsemiştir. Tevhid inancına ( Tek bir Allah) bağlıydı.
40 yaşına geldiği zaman Nur dağındaki Hira mağarasında uzlete çekilmeye başladı.
Ramazan ayının 27. Pazartesi gecesi Hiira’da Cebrail’den ilk vahyi aldı. Cebarail ona: Oku, demişti. Oku, yaratan Rabbinin adıyla oku…
Bu olayı ilk önce eşi Hz.Hatice’ye anlattı ve ona inanan Hz. Hatice, ilk Müslüman oldu.
Ertesi gün din bilgini Varaka ile görüştüler ve Varaka ona peygamber olduğunu müjdeledi.
İlk vahiyden sonra 3 yıl vahiy gelmedi. 3. yılın sonunda Müdessir suresi nazil oldu.

İLK MÜSLÜMANLAR
1-Hz.Hatice
2-Hz.Ali
3-Zeyd b. Harise
4-Hz.Ebubekir
( Bu dört kişi hayattayken cennetle müjdelenmişlerdir.)

İLK HİCRET
İlk Hicret 617 yılında Habeşistan’a yapılmıştır.
617-618 yılları arasında Mekkeliler Müslümanların bulunduğu mahalleyi kuşattılar. Bu üç yıl Müslümanlar için çok zor geçmiştir.

HÜZÜN YILI
619 yılı hüzün yılıdır. Çünkü Peygamberimiz eşi Hz.Hatice’yi ve amcası Ebu Talib’i bu yılda kaybetmiştir.

MİRAÇ
Recep ayının 26/27 gecesi Hz.Muhammed Mescid-i Haram’dan Kudüs yakınındaki Mescid-i Aksa’ya, oradan da Allah katına çıkarılmıştır. Miraç sonunda Müslümanlara namaz hediye edilmiştir.

AKABE BİATLARI ( GÖRÜŞMELERİ)
621 yılında Medineli 12 kişi Peygamberimiz ile Akabe’de görüşürler.Burada Peygambere bağlı kalacaklarına yemin ederler.
622’de 75 Medineli yeniden Peygamberimizle Akabe’de görüştüler. Burada İslamiyet’i kabul ettiklerini bildirdiler ve Peygamberimizi koruyacaklarına dair yemin ettiler.
2. Akabe biatında Peygamberimizi Medine’ye davet ettiler. Bu biatlar Peygamberimizin Mekke’den Medine’ye hicretine sebep olmuştur.

HİCRET
Hicret, Hz.Muhammed’in 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç etmesidir.
Medine’ye yerleşen Peygamberimiz Mekkeliler ile Medineliler arasında Muahat ( Kardeşlik) anlaşmasını yaptı.
Mekkelilere Muhacir ( Göçmen), Medinelilere Ensar ( Yardım edenler) adı verildi.
Hicret İslam tarihinin başlangıcıdır.
Hicret ile İslam devleti kurulmuştur.
Hz.Muhammed yeni kurulan İslam devletinin ilk başkanı olmuştur.

HZ. MUHAMMED’İN SAVAŞLARI
BEDİR SAVAŞI
Tarih: 624
Taraflar: Mekkeli müşrikler X Medineli Müslümanlar
Sebep: Müslümanlar Mekke’den göç ederken bütün mallarını bırakmışlardı. Bunlara karşılık Mekke kervanını vurmaya karar verdiler.
Sonuç: 1-Zafer Müslümanların oldu. 2-Esirler 10 Müslüman çocuğa okuma yazma öğretirlerse serbest kalacaklardı.
Önemi: 1-Mekke ile Medinelilerin ilk savaşıdır. 2-Savaşın diğer bir ismi de Akrabalar savaşıdır. 3- Savaş sonunda Hz. Muhammed’in esirler ile ilgili aldığı karar eğitime ne kadar önem verdiğini göstermektedir.

UHUD SAVAŞI
Tarih: 625
Taraflar: Mekkeli müşrikler X Medineli Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler Bedir Savaşı’nın öcünü almak istediler.
Sonuç: 1-Hz. Muhammed yaralandı. 2-Hz. Hamza şehit oldu.
Önemi: Müslümanlar peygamberin sözünün dinlememenin cezasını ilk kez çektiler.

HENDEK SAVAŞI
Tarih: 627
Taraflar: Mekkeli müşrikler X Medineli Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler İslamiyet’in yayılmasını istemiyorlardı.
Sonuç: Selman-ı Farisi adlı bir İranlının tavsiyesi ile Medine’nin etrafında hendekler kazıldığı için Mekkeliler geri dönmek zorunda kaldılar.
Önemi: Hendek Savaşı, Mekkelilerin Müslümanların üzerine yaptığı son saldırı oldu. Bundan sonra Mekkeliler savunmaya çekildiler.

HUDEYBİYE ANTLAŞMASI
Tarih: 628
Taraflar: Mekkeli müşrikler X Medineli Müslümanlar
Önemli maddeleri: 1-Her iki taraf birbiri ile 10 yıl savaşmayacak. 2-Müslüman olup Medine’ye giden kişiler Medine’ye alınmayacak, Medine’den Mekke’ye gelenler ise geri verilmeyecek. ( Bu madde daha sonra kaldırılmıştır. Çünkü Medine’ye alınmayan Müslümanlar Mekke’ye dönmediler ve Mekke ile Medine arasında kalıp Mekke kervanlarını vurmaya başladılar.)
Önemi: Mekkeliler Müslümanların varlığını kabul etmişlerdir.

HAYBER’İN FETHİ
Tarih: 629
Taraflar: Müslümanlar X Yahudiler
Sebep: Yahudiler, Mekkeliler ile birleşip Müslümanlara zarar veriyorlardı.
Sonuç: Medine-Şam yolu güvenlik altına alındı.

MEKKE’NİN FETHİ
Tarih: 630
Taraflar: Mekkeliler X Müslümanlar
Sebep: Mekkeliler Müslümanlara karşı kuvvet toplamaya başlamışlardı.
Sonuç: 1-Hz.Muhammed, Kabe’yi ziyaret ederek putları kırmıştır. 2-Bütün Mekkeliler İslamiyet’i kabul ettiler. 3-Mekke’nin fethi bütün Arabistan’ın fethini sağlayan önemli bir başlangıç oldu. 4-Mekke’nin fethi ile İslam Devleti kuruldu.

HZ. MUHAMMED’İN VEFATI
Hz.Muhammed, son seferi olan Tebük seferinden dönüşte hastalandı. İmamlığı Hz.Ebubekir’e bıraktı ve 8 Haziran 632’de vefat etti.
Hz.Muhammed, vefat ettiği odaya gömüldü.
Hz.Muhammed’in mezarına Ravza-yı Mutahhara (Cennet bahçesi) adı verilir.
( Peygamberin mezarı Medine şehrindedir.)

DÖRT HALİFE DEVRİ ( HULEFA-YI RAŞİDİN DEVRİ)
Halife: Hz. Muhammed’in peygamberlik görevi hariç devlet başkanlığı görevini yerine getiren İslam Devleti’nin başkanı demektir.
Dört Halife sırasıyla:
1-Hz. Ebubekir
2-Hz.Ömer
3-Hz. Osman
4-Hz.Ali’dir.
*Halifeler Kureyş kabilesine mensupturlar ve seçimle iş başına gelmişlerdir.

HZ. EBUBEKİR DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-İlk halife
2-İlk Müslümanlardan
3-Peygamberimizin hicret arkadaşı
4-Peygamberimizin kayınpederi ( Hz.Ayşe’nin babası)
5-Hz.Ayşe’nin babası
6-Kuran-ı Kerim’i kitap haline getirten kişi
7-Eceliyle ölen tek halife

KURAN-I KERİM’İN KİTAP HALİNE GETİRİLMESİ (MUSAF HALİNE GETİRİLMESİ)
Hz.Muhammed’e Cebrail tarafından vahyedilen Kuran ayetleri vahiy katipleri tarafından ceylan derilerine, tahta, kemik, hurma yaprakları ve ince beyaz taşlara yazılırdı. Ayrıca hafızlar tarafından da ezberlenirdi.
Yalancı peygamberler ile yapılan savaşlarda pek çok hafızın şehit olması üzerine Hz.Ömer Kuran’ın kitap haline getirilmesini istedi. Hz.Ebubekir bu işi, Zeyd b. Sabit başkanlığında bir heyete verdi.
Bu heyet ayetleri Hz. Muhammed’in okuduğu sıraya göre düzenledi.
Kitap Hz.Ebubekir’e teslim edildi. Böylece Kuran, günümüze kadar hiçbir kelimesi bozulmadan gelebilmiştir.

YERMUK SAVAŞI
Tarih: 634
Taraflar: Müslümanlar X Bizans
Sebep: Bizans’ın Suriye’nin işgalini engellemek istemesi
Sonuç: Suriye kapıları İslam ordularına açıldı.
*Hz.Ebubekir kendisinden sonra Hz.Ömer’in halife olmasını vasiyet etti.
*Hz.Ebubekir’in unvanı Sıddık’tır.

HZ. ÖMER’İN DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-2. halife
2-Adaletli kişi
3-Fetihlerin babası

KADİSİYE SAVAŞI
Tarih: 636
Taraflar: Müslümanlar X Sasaniler
Sebep: Sasaniler Müslümanların İran ve Irak’a yayılmasını istemiyorlardı.
Sonuç: Irak Müslümanların eline geçti. İran yolu Müslümanlara açıldı.

NİHAVEND SAVAŞI
Tarih:642
Taraflar: Müslümanlar X Sasaniler
Sebep: Sasaniler İran’ı Müslümanlara bırakmak istemiyorlardı.
Sonuç: İran Müslümanların eline geçti.

ECNADEYN SAVAŞI
Tarih: 636
Taraflar: Müslümanlar X Bizans
Sebep: Bizans’ın Suriye, Filistin ve Kudüs’ü Müslümanlardan korumak istemesi
Sonuç: Suriye ve Filistin’de Müslümanlara karşı çıkabilecek Bizans gücü kalmadı. Zafer sonrası Kudüs’ü kuşatan İslam ordusu, şehri ele geçirdi.
*Hz.Ömer zamanında İran, Irak, Suriye, Filistin, Kudüs, Azerbaycan, Horasan ve Mısır fethedildi.
*Hz.Ömer İslam devletinin teşkilatlanmasını sağlamıştır.
*Hz.Ömer, ödediği verginin azaltılmasını isteyen Firuz adlı bir köle tarafından hançerlenerek öldürülmüştür.
HZ. OSMAN DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-3. halifedir.
2-En zengin halifedir.
3-Peygamberimizin iki kızı ile birden evlenmiştir.
4-Kendi ailesinden olanları devlet memurluklarına getirdiği için İslam’da ilk ayrılık hareketlerini başlatmıştır.
5-Hz.Osman zamanında Muaviye tarafından ilk İslam donanması kuruldu. Donanmanın ilk hedefi Kıbrıs adası olmuştur.

HZ. OSMAN’IN YAPTIĞI EN ÖNEMLİ İŞ
Hz.Osman’ın yaptığı en önemli iş Kuran-ı Kerim’in çoğaltılmasıdır. Onun emriyle Kuran, Kureyş lehçesi ile yazılmıştır. Çoğaltılan Kuran nüshaları Mekke, Basra, Kufe, Şam ve Mısır’a gönderildi. 6. Nüsha Medine’de kaldı. Böylece Kuran’ın yanlış okunması önlenmiş oldu.

HZ. OSMAN’IN ÖLDÜRÜLÜŞÜ
Hz. Osman, Emevi soyundan gelenleri iş başına getirdiği için halk ayaklandı ve evini ablukaya aldı. Hz.Ali oğulları Hasan ve Hüseyin’i koruma olarak Hz.Osman’a gönderdi. İsyancılar buna rağmen Kuran okumakta olan Hz.Osman’ı şehit ettiler.

HZ. ALİ DEVRİ
ÖZELLİKLERİ
1-4. ve son halife
2-Hz.Muhammed’in amcası Ebu Talip’in oğlu
3-İlk Müslümanlardan
4-Hz.Muhammed’in damadı ( Hz.Fatıma ile evlenmiştir.) ( Hz.Muhammed’in soyu Hz.Ali ile Hz.Fatıma’nın evliliğinden doğan çocuklardan- Hasan ve Hüseyin- devam etmiştir.)

HZ. ALİ’NİN DÜŞMANLARI
1-Talha
2-Zübeyr
3-Hz.Ayşe
4-Muaviye

CEMEL VAKASI ( DEVE OLAYI)
Tarih: 656
Taraflar: Talha, Zübeyr, Hz.Ayşe X Hz.Ali
Sebep: Hz.Ayşe, Hz.Osman’ın katillerinin kısa sürede bulunup cezalandırılmasını istiyor, Hz. Ali ise bu işi zamana bırakıyordu.
Sonuç: Talha ve Zübeyr şehit oldu. Hz.Ayşe sürgüne yollandı.

SIFFİN SAVAŞI
Tarih: 657
Taraflar: Muaviye X Hz.Ali
Sebep: Muaviye Hz. Ali’nin halifeliğini kabul etmiyor ve Hz.Osman’ın katillerinin bulunmasını istiyordu.
Sonuç: Hz.Ali savaşı kazanmışken, Muaviye’nin askerleri mızraklarının uçlarına Kuran sayfaları taktı. Hz.Ali’nin askerleri Kuran’a karşı savaşmayınca Hakemlere gidildi.

HAKEM OLAYI
Tarih: 657
Taraflar: Hz.Ali’ni hakemi (Eşari) – Muaviye’nin hakemi ( Amr b. As)
Sebep: Sıffin Savaşı sonunda Hz.Ali’nin mi yoksa Muaviye’nin mi halife olacağını kararlaştırmak için hakemler bir araya geldi.
Sonuç: Hakemler yeni bir halifenin seçilmesine karar verdiler. Ancak Muaviye’nin hakemi Amr b. As, Muaviye’nin halife olduğunu hileli bir yolla ilan etti.
Önemi: Hakem Olayı sonucunda İslam dünyası üçe ayrıldı: 1-Hz.Ali yanlıları
2-Muaviye yanlıları 3-İkisini de kabul etmeyen Hariciler

HZ. ALİ’NİN ÖLDÜRÜLMESİ
Hariciler, İslam dünyasını parçalayanların Hz.Ali, Muaviye ve Amr b. As olduğuna inanıyorlardı. Üçünü de öldürmeye karar verdiler. Muaviye, hafif yaralanarak kurtuldu, Amr b. As, namaz kılmaya kendi diye başkasını gönderdiği için öldürülemedi. Ancak Hz. Ali, İbni Mukem adlı bir Haricinin zehirli hançeriyle namaz kılarken şehit edildi.

EMEVİLER
Kuruluş Tarihi : 661
Yıkılış Tarihi: 750
Kurucusu: Muaviye
Başkenti: Şam

EMEVİLERİN İSLAM DÜNYASINDA YAPTIKLARI YENİLİKLER
1-Hilafeti saltanat haline getirdiler.
2-Arap olmayanlara ( Mevali) kötü davranarak Arap ırkçılığını başlattılar.
3-İslam Devleti’nin gerçek anlamda kurulmasını sağladılar.
4-İslam Devleti en geniş sınırlarına Emeviler döneminde ulaşmıştır.

TÜRKLER EMEVİLER DÖNEMİNDE NİÇİN MÜSLÜMAN OLMADILAR?
Çünkü Emeviler Arap olmayanların Müslüman olmalarını kabul etmiyorlardı. Bu sebeple de Mevaliye çok kötü davranıyorlardı.

İSTANBUL KUŞATMASI
Tarih: 668, 674
*İki kuşatma da başarısız olmuştur.2. kuşatmada Hz.Eyüp İstanbul’da hastalanarak şehit olmuştur. Fatih’in hocası Akşemseddin İstanbul’un fethinden sonra Eyüp Sultan’ın mezarını bulmuş ve bu günkü cami ve semt oluşturulmuştur.

KERBELA OLAYI
Tarih: 10 Muharrem 680 = 10 Ekim 680
Taraflar: Emevi halifesi Yezid’in adamları X Hz. Hüseyin
Sebep: Yezid’in halifeliği Hz.Hüseyin’e bırakmak istememesi
Sonuç:1- Hz.Hüseyin ve yanındakiler Yezid’in adamları tarafından şehit edildi. 2-Müslümanlar arasındaki ayrılıklar daha da arttı. 3-Hz.Muhammed’in torununun öldürülmesi Emevi düşmanlığını artırdı. 4-İslam dünyası bu olaydan sonra Sünniler ve Şiiler olarak ikiye ayrıldılar. Hz.Ali taraftarları Şiiliği benimsediler.

KADİKS SAVAŞI
Tarih:711
Taraflar: Tarık b. Ziyad X İspanyollar
Sebep: Emevilerin Avrupa içlerine yayılmak istemeleri
Sonuç: 1-Vizigot Krallığı sona erdi. 2- İspanya fethedildi ve Müslümanlar İspanya’ya Endülüs adını verdiler. 3- Tarık b. Ziyad Cebel-i Tarık Boğazı’na adını verdi.

PUVATYA SAVAŞI
Tarih: 732
Taraflar: Emeviler X Franklar
Sebep: Frankların Emevilerin ilerleyişini durdurmak istemesi
Sonuç: 1-Pirene dağlarının kuzeyi Müslümanların elinden çıktı. 2- Puvatya Savaşı Müslümanların Batı Avrupa’daki fetihlerinin sonuncusudur.
Önemi: Puvatya Savaşı’nı Müslümanlar kazansaydı, Avrupa’da onları durduracak hiçbir güç kalmayacaktı.

EMEVİ DEVLETİ’NİN YIKILIŞ SEBEPLERİ
1-Önemli görevlere Emevi soyundan olanları getirmeleri
2-Arap olmayan Müslümanlara değer vermemeleri
3-Hz.Ali’nin oğullarının hilafeti ele geçirme çabaları
4-Hz.Muhammed’in amcası Abbas’ın soyundan gelenlerin Emevlere karşı olması
5-Fetihlerin durması
6-Emevi ailesi arasındaki geçimsizlik
7-Haricilerin faaliyetleri
8-Ebu Müslim Horasani’nin çıkardığı ayaklanma
*Emevi ailesi Abbasiler tarafından yok edilmiştir.

ABBASİLER
Kuruluş Tarihi: 750
Kurucusu: Ebu’l-Abbas Abdullah (Unvanı: Es-Saffah: Kan dökücü)
Başkenti: Bağdat
Yıkılış Tarihi: 1258

ABBASİLER DÖNEMİNDE TÜRKLERİN HİZMETLERİ
Abbasiler Mevali’yi Araplar ile eşit tuttular. Bu sebeple Türkler Abbasiler döneminde kitleler halinde Müslüman oldular.
Abbasiler ordularında görev alan Türkler için Samerra şehrini kurdular.

ABBASİLERİN DAĞILMASI
Halife Mutasım’ın ölümünden sonra Abbasiler parçalandı ve topraklarında bir çok İslam devleti kuruldu. Bu devletlere İslam tarihinde Tavaif-i Mülük ( Ülke insanları) adı verilir. Bu devletler:
1-Tolunoğulları
2-Akşitler (İhşidoğulları)
3-İdrisoğulları
4-Aglebiler
5-Fatımiler
6-Tahiroğulları
7-Saffariler
8-Samanoğulları
9-Büveyhoğulları

ABBASİLERİN YIKILIŞI
1258’de Cengiz Han’ın torunu Hülagu Han, Bağdat’ı işgal etti ve Abbasi yönetimine son verdi.

TÜRKLERİN İSLAMİYETE HİZMETLERİ
1-İslam dünyasını Bizans’a karşı korudular.
2-İslam dünyasını Haçlılara karşı korudular.
3-İslamiyeti geniş coğrafyalara yaydılar.
4-Müslüman Türk bilginleri ve sanatçıları çalışmaları ile İslam’a hizmet ettiler.

ENDÜLÜS (İSPANYA) EMEVİ DEVLETİ
Kuruluş tarihi: 756
Kurucusu: Abdurrahman
Başkenti: Kurtuba
Yıkılış Tarihi:1031
Endülüs Emevi Devleti’nin parçalanması ile Beni Ahmer Devleti kuruldu. 1492’de bu devlet de yıkıldı.
Avrupa’da 1492’de İslam hakimiyeti sona erince İspanyollar Endülüs’ü harabeye çevirdiler. Büyük ölçüde katliam yaptılar. Camileri ve sanat eserlerini yıktılar. II.Bayezid Oruç ve Hızır reisleri İspanya’daki Müslümanların yardımına gönderdi. Müslümanlar Kuzey Afrika’ya, Yahudiler İstanbul, Selanik ve İzmir’e yerleştirildiler.

ESKİ TÜRK İNANIŞI İLE İSLAMİYET’İN BENZER YÖNLERİ
1-Türklerdeki Göktanrı inancı ile Müslümanlardaki tek tanrı inancının benzer olmaları
2-Türkler Müslümanlar gibi Tanrıya kurban keserlerdi.
3-Türk ahlak anlayışı ile İslam kuralları benziyordu.
4-Türklerdeki ahiret inancı, cennet-cehennem kavramları Müslümanlar ile benzeşiyordu.
5-Türklerdeki cihan hakimiyeti düşüncesi Müslümanlardaki cihat kavramı ile benzeşiyordu.
6-Göktanrı inancında din adamları halktan üstün değildi. İslam’daki imamlar da ayrıcalıklı bir sınıf oluşturmuyordu.
7-Türkler temizliğe önem verirlerdi. İslamiyet’te de temizlik imandan geliyordu.
8-Türklerdeki ozan ve kamlar, İslam dünyasındaki dervişlere benziyorlardı.
9-Türklerdeki alp kavramı, İslam dünyasındaki eren kavramı ile benzeşiyordu.
10-Türkler diğer dinlere karşı hoşgörüye sahipti. İslamiyet de hoşgörü diniydi.

TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARI
Türkler 750 yılında Müslümanlar ile Çinliler arasında yapılan Talas Savaşı sonunda Müslüman oldular.
İlk Müslüman olan Türkler, Karluk, Yağma ve Çiğil boylarıdır.
10.yüzyılda Oğuzlar Müslüman olmaya başladılar.
İlk Müslüman kavim, İtil (Volga) Bulgarları, İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılar, İlk Müslüman Türk İmparatorluğu Büyük Selçuklulardır.

EMEVİLERDE HALK
1-Müslüman Araplar
2-Mevali: Arap olmayan Müslümanlardır. Emevilerin 2. sınıf gördüğü bir toplumsal kesimdir.
3-Zımmiler: Müslüman olmayan halk
4-Köleler: Savaş esirleri veya satın alınan kişiler

İSLAMİ İLİMLER
TEFSİR: Tefsir, Kuran’ın yorumlanmasıdır. Tefsir yapana müfessir denilir. Ünlü müfessirler Zemahşeri, Muhiddin Arabi ve Taberi’dir.
HADİS: Peygamberimizin söz ve hareketlerine denir. Hadis yazanlara muhaddis adı verilir. Hadis kitaplarından özellikle 6 tanesi Müslüman alimler tarafından rağbet görmüş ve bunlara Kütüb-i Sitte adı verilmiştir. Buhari ve Müslim en ünlü hadis bilginlerindendir.
FIKIH: İslam hukukuna fıkıh adı verilir. Fıkıh alimlerine fukaha, verdikleri kararlara fetva adı verilir. Ebu Hanife, İmam Malik, İmam Şafii ve Ahmed b. Hanbel dört büyük fıkıh alimidir.
KELAM: İslam ilahiyatına kelam denir. Allah’ın sıfatlarını, peygamberlik, insanın dindeki yeri ve anlamını, ahiret ile ilgili konuları ele alır. Gazali, en önemli kelam alimidir.

ARAP İSRAİL SAVAŞLARI VE FİLİSTİN MESELESİ
FİLİSTİN MESELESİ
Filistin bölgesi Yahudilerin kutsal topağıdır. Yani Hz.Musa’ya Tevrat’ta vaad edilen topraklardır ( Arz-ı Mevud).
Yahudiler M.Ö. Filistin’den sürüldüler ve dünyaya yayıldılar.
Osmanlı padişahı II.Abdülhamid’den Filistin bölgesini satın almak istediler. Abdülhamid bölgeyi satmadı.
1920’de Yahudiler Filistin’den bir miktar toprak alıp bölgeye yerleştiler.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra dünya Yahudilerinin neredeyse tamamı Filistin’e göç etti.
1948’de Yahudiler, Filistinlileri bölgeden atmaya başladılar.
14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti kuruldu.
ABD, Sovyetler Birliği bu devleti tanıdı. Mısır, Ürdün, Suriye ve Lübnan ise İsrail’e savaş açtı.
Savaş 40 yıl sürdü.
1988’de Filistin Kurtuluş Örgütü yerel direnişi başlattı ( İntifada).
Filistin İslami Direniş Hareketi (HAMAS) İsrail ile sürekli mücadele etti. Bölgedeki savaş halen devam etmektedir.

KIBRIS MESELESİ VE KKTC’NİN KURULUŞU
Kıbrıs, 1571’de Osmanlı topaklarına katıldı.
1878 Berlin Antlaşması’ndan sonra adanın yönetimi İngiltere’ye bırakıldı.
II.Dünya Savaşı’ndan sonra Kıbrıslı Rumlar adayı Yunanistan’a bağlamak için çalışmaya başladılar.
1955’te Kıbrıslı Rumlar EOKA adlı gizli bir örgüt kurup Enosis ( Kıbrıs-Yunanistan birliği) adına çeşitli eylemlerde bulundu.
Türkiye, Yunanistan ve İngiltere sorunu çözmeye çalıştılar ve 1960’da Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Cumhurbaşkanlığına Rum lideri Makarios, yardımcılığına Dr. Fazıl Küçük getirildi.
1963’ta Makarios anayasayı değiştirmek istedi ve olaylar başladı.
1963’te Rumlar köyleri basarak Türkleri öldürdüler.
8-9 Ağustos 1963’te Türk uçakları Rum hedeflerini bombaladı. Türk donanması Akdeniz’e açılınca saldırılar yavaşladı.
1974’te Enosis’i erken bulan Makarios görevden uzaklaştırıldı. Yerine EOKA lideri Nicos Sampson getirildi.
Nicos Sampson liderliğindeki Rumlar Türklere karşı geniş çaplı saldırı başlattılar.
Türk ordusu 20-22 Temmuz 1974’te 1. Kıbrıs Barış Harekatı ile Girne ve çevresini kontrol altına aldı.
Bu harekat sonuç vermeyince Türk ordusu 14-16 Ağustos 1974’te 2. Kıbrıs Barış Harekatı’nı düzenledi ve adanın % 38’i Türk hakimiyetine girdi.
Yunanistan, Rusya ve ABD harekata büyük tepki gösterdiler. ABD 1975’ten 1978’e kadar Türkiye’ye ambargo uyguladı.
15 Mayıs 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu. Cumhurbaşkanlığına Rauf Denktaş seçildi.
Nicos Sampson 2001’de ölmüştür.
25 Nisan 2004’te ada halkı Annan planı için referanduma gitti. Plan sonucunda iki toplum bir devlet adı altında birleşecekti. Fakat referandumdan Türk tarafından evet, Rum kesiminden hayır sonucu çıktı. Kıbrıs sorunu 2009’da halen devam etmektedir.

İRAN-IRAK SAVAŞI (1980-1988)
1958’de Irak’ta krallık yönetimi devrilince İran- Irak arasında gerginlik başladı.
İki ülke arasında su yolu, Körfez adaları meselesi bulunuyordu.
1975’te iki ülke arasında Cezayir Antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre Şattül-Arap’ın en derin noktasından geçen çizgi sınır kabul edildi.
1979’da İran’da Şah’ın devrilmesi ve Humeyni’nin başa gelmesiyle İran-Irak ilişkileri en gergin safhasına ulaştı.
Saddam Hüseyin, 1980’de sınırı 500 km. geçerek İran’a saldırdı. Saddam, su yolunun kontrolünü ele geçirmek istiyordu.
İran-Irak savaşında bütün cephelerde İran galipken ABD Körfez’e donanma yolladı.
ABD, 1988’de İran havayollarına ait bir yolcu uçağını düşürünce İran barışı kabul etti.
İki ülke arasında barış 1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi ve ABD ile savaş tehlikesi başlayınca mümkün olabildi. Irak, işgal ettiği toprakları tek taraflı olarak boşalttı.

IRAK’IN KUVEYT’İ İŞGALİ VE KÖRFEZ KRİZİ
İran ile 8 yıl savaşan Irak büyük borca girmişti.Saddam’ın dış borcu 80 milyar doları bulmuştu.
Saddam, Batılı ülkelerden yeni kredi talebinde bulundu. Aldığı kredileri ileride petrol fiyatları yükselince ödeyecekti.
İran-Irak savaşında bu ülkelerin petrol üretimi azalınca Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri petrol üretim miktarlarını arttırmış ve bunun sonucu olarak da dünya petrol fiyatları düşmüştü.
Saddam’ın kredi isteğine Batılı devletler olumlu cevap vermediler.
Bunun üzerine Saddam, Irak-Kuveyt sınırında Irak’a ait topraklardan petrol çıkardığı iddiası ile Kuveyt’ten 24 milyar dolar istedi. Bu isteğin kabul edilmemesi üzerine Irak birlikleri 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i işgal etti ve Kuveyt’i kendi topraklarına kattığını açıkladı.
1991’de ABD, Mısır ve Suriye’nin de dahil olduğu 32 ülke Irak’a karşı Çöl Kalkanı Operasyonu’nu başlattı. Birleşik Güçler Irak’ı yoğun hava bombardımanına tuttular.
Irak, İsrail ve Suudi Arabistan’a Scud füzeleri göndererek yanıt verdi.
ABD’nin yaptığı kara harekatı sonucunda 1991’de Irak savaşa son verdi ve Kuveyt’i boşalttı.
ABD, Irak’ı 2001’e kadar 3 kez bombaladı.
ABD, kimyasal silah ürettiği gerekçesi ile 2003’te Irak’ı işgal etti. ABD’nin bölgedeki işgali 2009 yılında hala devam etmektedir.

PAKİSTAN
Pakistan ve Hindistan’ın bulunduğu topraklar 18. yüzyıldan itibaren İngiltere’nin sömürgesi altına girdi.
İngiltere’ye karşı direniş 18. yüzyılda başladı ve 1917’de Mahatma Gandi’nin ortaya çıkması ile hızlandı.
1940’da bağımsız Pakistan devletinin kurulması kararlaştırıldı. Bu hareketin önderliğini Muhammet Ali Cinnah yapıyordu.
1946’da Hint Yarımadası’nda Hindistan ve Pakistan adlarıyla iki devletin kurulmasına karar verildi.
İngiltere 1947’de Hint Yarımadası’ndan tamamen çekildi.
Müslümanların kurduğu devlet Pakistan’dı. Pakistan iki bölümden oluşur. Batı Pakistan (bugünkü Pakistan), diğeri Doğu Pakistan (bugünkü Bangladeş)

HİNDİSTAN-PAKİSTAN ÇEKİŞMESİ
Pakistan ile Hindistan arasındaki en önemli sorun Keşmir sorunu idi.
Verimli topraklara sahip olan Keşmir halkının büyük çoğunluğu Müslüman’dı.
İngiltere Keşmir’in yönetimini Hintli bir mihraceye verdi. 1947’de mihrace Keşmir’i Hindistan’a kattı. Bu olay 1948’de Hindistan ile Pakistan arasında savaşın çıkmasına sebep oldu.
Birleşmiş Milletlerin de defalarca araya girmesi ile yapılan antlaşmalar ile Keşmir sorunu çözülemedi.
1971’de Doğu Pakistan Hindistan’ın desteği ile ayaklanarak Bangladeş adı ile bağımsızlığını ilan edince savaş yeniden başladı. 16 Aralık 1971’de yenilen Pakistan Bangladeş’in kurulduğunu resmen ilan etti.

AFGANİSTAN
Afganistan’da feodal bir sistem ve kabile yaşamına dayalı bir toplumsal yapı vardı.
Rusya’nın Asya’da yayılması İngiltere’yi endişelendirdi. İngiltere, Rusya’nın Afganistan’a yayılmasını engellemek ve Hindistan sömürgesinin kuzey sınırını güvence altına almak istiyordu.
Afganistan 1880’de imzaladığı bir antlaşma ile İngiltere’nin egemenliği altına girdi.
I.Dünya Savaşı’ndan sonra Afganistan İngiltere’nin sömürgesi olma durumundan kurtuldu.
1919 Rawalpindi Antlaşması ile Afganistan bağımsız oldu.
Rusya’nın asıl amacı Afganistan’ı ele geçirerek Basra Körfezi’ne, Orta Doğu petrollerine ve Hint Okyanusu’na ulaşmaktı.
1973’te Afganistan’da krallık rejimi devrilerek yerine cumhuriyet kuruldu.
1979 yılında Rusya Afganistan’ı işgale başladı.
Başta ABD olmak üzere birçok ülke Rusya’nın Afganistan’ı işgaline tepki gösterdi. 1988 Cenevre Antlaşması ile Rusya Afganistan’dan çekilmeyi kabul etti ve 1988-1989 yılları içerisinde Afganistan’dan çekildi.
ABD, 2000 yılında İslami terörün merkezi olarak gördüğü Afganistan’ı işgal etti. İşgal 20097da halen sürmektedir.

SSCB (SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETLER BİRLİĞİ) YÖNETİMİNDEKİ TÜRK TOPLULUKLARININ DURUMU
1917 Ekim devriminden sonra Rusya’da Çarlık rejimi yıkılmış, yerine komünist rejim kurulmuştu.
Yeni yönetim Rus olmayan milletlere Rusya’nın himayesinde muhtar hükumetler kurma hakkını tanıdı. Bundaki amaç Türklerin ve diğer milletlerin sempatisini kazanmaktı.
1916’da doğu Türk illerinde milli bir harekat başlatıldı. Buna Basmacılık hareketi adı verilir.Rusya bu harekatı şiddetle bastırdı.
SSCB 15 müttefik cumhuriyetten meydana gelen bir cumhuriyetler topluluğudur. Bu birleşik cumhuriyetlerin dışında 16 muhtar cumhuriyeti bulunur.
Rusya 1917’den 1991’e kadar bağımsızlık hareketleri ile uğraşmıştır. 1991’de Gorbaçov’un görevden çekilmesiyle SSCB tarihe karıştı.
SSCB dağılmaya başlayınca Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan bağımsızlıklarını ilan ettiler.

KAZAKİSTAN
Türk cumhuriyetleri arasında yüzölçümü en geniş olanıdır. Başkenti Alma Ata iken 1998’de Astana olmuştur.

TÜRKMENİSTAN
Türk cumhuriyetleri arasında Kazakistan’dan sonra en geniş topraklara sahip olanıdır. Başkenti Aşkabad’dır.

KIRGIZİSTAN
Başkenti Bişkek’tir.

ÖZBEKİSTAN
Toprakları Maveraünnehir’dedir. Başkenti Taşkent’tir.

AZERBAYCAN
Azerbaycan üzerinde iki antlaşma yapılmıştır.
1-Gülistan Antlaşması
2-Türkmençay Antlaşması
Bu antlaşmalarla Azerbaycan Rusya ile İran arasında paylaşılmıştır.
Kafkasya ile Azerbaycan arasını kontrol eden Rusya 70 bin Ermeni’yi Karabağ, Nahcivan ve Erivan’a yerleştirmiştir. Böylece Türkiye ile Azerbaycan arasına Ermeni tampon bölgesini koyan Ruslar, Azeri-Ermeni çatışmasını başlatmışlardır.
Kafkasya’daki Rus işgallerine karşı 25 yıl boyunca mücadele veren Şeyh Şamil Azerbaycan’ın en büyük kahramanıdır.
Azerbaycan 1918’de bağımsız oldu. Başkenti Bakü’dür.

MİLLETLERARASI TEŞKİLATLAR VE İSLAM DÜNYASI
İslam ülkelerinin hemen hepsinin yer aldığı tek milletler arası kuruluş Birleşmiş Milletler Teşkilatı’dır.

İSLAM ÜLKELERİ TEŞKİLATLARI
1-Arap Birliği
2-Bağdat Paktı (CENTO)
3-Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği Teşkilatı (RCD)
4-Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO)
5-Afrika Birliği Örgütü
6-İslam Konferansı Teşkilatı
7-Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİB)
Bunlar arasında en önemlisi İslam Konferansı Teşkilatı’dır. Türkiye bu teşkilatın başkanıdır.